جشن گرفتن شب یلدا و روز پس از آن که به خرم روز معروف است، از کهنترین جشنهایی است که ایرانیان آنرا گرامی میداشتند. جشنی که قدمت آن به زمان مهرپرستی میرسد و این روزها علاوه بر ایران در تاجیکستان، افغانستان، آذربایجان و... نیز جشن گرفته میشود.
شب یلدا یا شب چله شما را به یاد چه میاندازد؟ یک دورهمی خانوادگی؟ انار، آجیل و هندوانه یا یک فال حافظ خوش یمن که نوید رویدادهای خوب را میدهد؟ بله تمام اینها خاطراتی است که در ذهن ما ایرانیان درباره شب یلدا مقش بسته است. رویداد ملی مهمی که فارغ از قومیت در تمام شهرهای ایران گرامی داشته میشود و میتواند نه تنها یک عید بلکه یک جاذبه گردشگری مهم و با ارزش باشد. در این مطلب از آژانس گردشگری شاهسون سیر بیشتر درباره شب یلدا، مراسم و سفرهای مرتبط با آن بخوانید.
از زمان غروب آفتاب در آخرین روز پاییز تا طلوع اولین اشعه آفتاب در اولین روز زمستان، جشن یلداست. این اتفاق در نیمکره شمالی زمین بهنام انقلاب زمستانی شناخته میشود و مفهوم آن این است که پس از شب یلدا به تدریج از طول شب کاسته و به زمان روشنایی روز افزوده میشود. در نتیجه یلدا بلندترین شب سال است.
پیشینه گرامیداشت شب یلدا به زمانی بازمیگردد که ایرانیان آیین مهر داشتند و معتقد بودند که در پس شب یلدا، مهر متولد میشود. مهر که نام دیگری برای خورشید است و به ربالنوعی باستانی اشاره میکند، نمادی از زایش، نیکی، زندگی و خرم روزی است. به همین دلیل روز پس از شب یلدا را خرم روز مینامند و در برخی از مناطق برای آن مراسم و جشنهایی نیز برگزار میشود.
بعدها با ظهور زرتشت و ارائه آیین یکتا پرستی، از آنجایی که او تاریکی را اهریمن و روشنایی را نمادی از خداوند میدانست، شب یلدا در میان مردم باقی ماند. تا جایی که پادشاهان هخامنشی آنرا به زیبایی و کمال گرامی میداشتند و بسیاری از مردم آنرا جشن میگرفتند.
زنده ماندن شب یلدا یا شب چله با گذشت قرنهای متمادی، جنگها، هجومها و حملات اقوام گوناگون بیانگر آن است که این جشن ریشه در قلب نیاکان ما داشته است. ریشهای که هرگز هیچ دشمنی نتوانست آنرا قطع کند و گرامیداشت شب یلدا به زمان ما رسید. آژانس گردشگری شاهسون سیر به همین دلیل هر ساله تورهای متنوعی را برای شب یلدا برنامهریزی میکند تا بتوانیم برای زنده ماندن این جشن ایرانی کنار هم باشیم.
شب یلدا در هر منطقهای با توجه به خوراکیها و غذاهای موجود، فرهنگها و قصههای فولکور با شکل متفاوتی جشن گرفته میشود. مثلا در شمال ایران برخی از خانوادهها برای شب یلدا سبزی پلو با ماهی درست میکنند، در چهار محال و بختیاری شاهنامهخوانی دارند و دسرهای خوشمزهای را با کدو درست میکنند. اما در بیشتر سفرههای یلدای ایرانی انار، هندوانه و فال حافظ سر جایشان هستند و در مراسم شب یلدا حضور دارند. دوست دارید بدانید هر کدام از این خوراکیها چه معنایی دارند؟ در ادامه این مطلب وبلاگ آژانس شاهسون سیر برایتان بیشتر گفتهایم.
انار که یک میوه مقدس و بسیار پرخاصیت است، از خوراکیهای اصلی شب یلدای ایرانی است. انار مفاهیم مهم و بزرگی را در خود جای داده و چیزی فراتر از یک خوراکی خوشمزه است. مثلا در زمان هخامنشیان، نقش گل انار روی دیوارهای تخت جمشید نقش بسته و بعدها بر روی نیزهها و سپرهای گارد جاویدان داریوش نیز، از طرحهای انار استفاده کردهاند.
این میوه که بخشهای گوناگونی از ایرانزمین میروید نمادی از زایش، تولد، ازدیاد نسل، بیمرگی و زندگی دوباره است و ایرانیان معتقد بودند که خوردن انار در شب چله آنها را در برابر اهریمن تاریکی و سرما محافظت میکند.
یک میوه تابستانی آن هم درست در آخرین شب پاییز! باید حتما رازی در میان باشد. هندوانه میوهای سرشار آب، آنتی اکسیدان و ویتامینهای ضروری است. به همین دلیل این میوه میتواند به بالا بردن سیستم ایمنی بدن کمک کند و به انسان سلامتی ببخشد. شاید به همین دلیل باشد که ایرانیان باستان اعتقاد داشتند هر کسی در شب یلدا هندوانه بخورد از سرما خوردگی در امان است و زمستانی بدون بیماری را پشت سر خواهد گذاشت. ازز سوی دیگر هندوانه به دلیل شکل پوسته و دانههایش به خورشید تشبیه میشود و چون میوهای قرمز رنگ از دل تابستان است میتواند مفهوم خورشید و زندگی بخشی آنرا نیز منتقل کند.
فال حافظ یکی دیگر از آداب و رسوم شب یلداست که معمولا توسط بزرگترها برای جوانان فامیل گرفته میشود. برای گرفتن فال حافظ در شب یلدا ابتدا فاتحهای برای شاعر آن یعنی حافظ شیرازی خوانده میشود و بعد از نیت، فال را میگیرند. معمولا فال حافظ دارای شاهد نیز میباشد و فرد فال گیرنده با تفسیر ابیات کمک میکند تا کسی که فال گرفته بتواند پاسخ نیت خود را پیدا کند.
شب یلدا جشن با شکوهی است که بسیاری از افراد دوست دارند آنرا در منطقهای جدید و زیبا و در کنار مردم دیگر بگذارانند. به همین دلیل آژانس گردشگری شاهسون سیر با تدارک دیدن انواع برنامهها و سفرهای متنوع که در ادامه آوردهایم، دوست دارد شب یلدایی متفاوت را برایتان بسازد. در ادامه لیست سفرهای شب یلدای شاهسون سیر را برایتان آوردهایم.
در شب یلدای 98 در تورهای ویژه شب یلدای شاهسون سیر منتظر دیدنتون هستیم. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبتنام در تورها لطفا با ما تماس بگیرید.