کوهستان گردی

کوهستان گردی

کوهستان یکی از بهترین کانون­های جذب گردشگران در جهان هستند. رشد سریع گردشگری در نواحی کوهستانی که در آغاز به رشته کوه­های آلپ و آمریکای شمالی محدود می­شد، اکنون به نواحی بکر کوهستانی دیگر نقاط جهان نیز گسترش یافته است به طوری که امروزه کوه­ها یک از پر طرفدارترین محل­های گذران اوقات فراغت محسوب میشوند. ایران با داشتن 1500 کوهستان و 4 فصل بودن آب و هوایی که دارد قطعا در این خصوص میتواند با سایر کشورها به رقابت بپردازد. جذابیت و شگفتی طبیعی کوه­ها عامل اصلی استقبال مردم از نواحی کوهستانی میشود. عواملی مانند قله، آبشار، تنوع گیاهی و جانوری، غارها و دره ها نیز نقش زیادی در جذب گردشگران دوستدار طبیعت ایفا میکند.

هر کوهستان یک فرهنگ

کوه­ها زیستگاه شمار زیادی از جوامع و اقلیتهای قومی و محلی هستند که اغلب به صورت نسل به نسل در آن مناطق زندگی کرده اند. به دلیل دور بودن از محیطهای شهری این هم وطنان ما توانسته اند برای خود یک زندگی مطابق با طبیعت فراهم آورند که در شرایط سخت کوهستانی قادر به ادامه زندگی هستند. به همین دلیل در نوع خود بای گردشگران جالب میباشد. همچنین به دلیل تنوع گیاهی و جانوری و دور بودن از محیط شهری میتوان دریافت که مناطق کوهستانی به عنوان ذخیره گاه غنی از نژادهای گیاهی و جانوی است که در سطح محلی به وجود و حفظ شده است. این نکته قابل ملاحظه است که کوهستانها به دلایل شرایط جغرافیایی محل مناسبی برای ساخت برج و بارو ها بوده است که این نیز در صورت وجود آن مکانها میتواند به عنوان یک جاذبه مورد استقبال قرار بگیرد مانند قلعه الموت قزوین و قلعه رودخان.

اشتغالزایی برای مردمان کوهستان

تمامی این عوامل سبب گردیده است که تا امروزه گردشگری کوهستانی در کشورمان به یک فعالیت عمده گردشگری تبدیل شود. این شاخه از گردشگری طبیعی، پتانسیل بالقوه­ای برای اشتغالزایی ساکنان آن منطقه دارد و همچنین باعث تقویت زیر ساختهای عمرانی این مناطق نیز میشود. یکی از جاذبه­ های اصلی کوهستان سبک معماری خاص این مناطق است که ساکنان مناطق سکونت­گا­ه­ های خود را هماهنگ با طبیعت میسازند که چشم هر بیننده ای را به خود جذب میکند. نمونه­ای از این سبک معماری را میتوان در اورامان تخت و ماسوله مشاهده کرد.

 فرهنگ نادرست عامل تخریب کوهستان

نکته حائز اهمیت در این میان این است که گردشگری کوهستان مانند سایر اقسام گردشگری اثرات و تبعاتی را به دنبال دارد که میتواند خوب یا بد باشد. متاسفانه در حال حاضر هجوم گردشگران، نبود فرهنگ گردشگری و فقدان سیستم­های منظم در جهت دفع زباله کوهستان­ها را تبدیل به زباله دانی کرده است. همچنین پیاده روی و ورود برخی وسائل نقلیه به محوطه­های مراتع و مناطق کوهستانی باعث از بین رفتن پوشش گیاهی مناطق شده است. اجرای روش­های غیر اصولی برای ایجاد تسهیلات گردشگری و جذب گردشگرانبی اعتنا به طبیعت و محیط پیرامون آن در محوطه­های بکر طبیعی کشور، احداث مسیرهای سواره و مراکز تجاری، نورپردازی­های افراطی و بررسی نشده، تکثیر قارچ گونه کافی شابهای مدرن که با منطقه هیچ همخوانی ندارند و صدای ناهنجار موسیقی سبب از بین رفتن اصول اکوتوریست و در نهایت منجر به محروم شدن گردشگر از مناطق بکر میشود.

گردشگری در چارچوب اکوتوریسم میتواند راهی برای ایجاد تعادل بین حفاظت از محیط زیست و بازار گردشگری کوهستانی و فرهنگ سازی در خصوص اصول طبیعتگردی باشد.